|
[Tèxtes]
[Debuta] [Seguida] |
Joan-Francés BlancHeisei(Part dusau)IIDempuish 2008 (lo tractat de París), Euròpa avèva deishat a l'Empèri lo monopòli deus viatges dens l'espaci. Aquò ajudè hèra las armadas imperiaus a acabar, justaments, la presa de conta-ròtle de la planeta sancèra. Après partèn viste husadas cap a las autes planètas deu sistèma solari. Lo purmèr motor de Chatterjee permetèva sonque sauts deus petits, viatges bracs a l'escala d'un sistèma estelari, en ua lampada. Duas òras de la Lua cap a Pluton. La purmèra "planeta" on l'Empèri establiguè ua basa estadera estot Deimòs, ua lua de Març. Petita, avèva un sòu qui's deishèva cavar ende bastir tot çò qui calèva ende hèser ua basa. E avèva tanben riquessas mineraus de las granas. Lhèu aqueras minas vason un mejan peus Emperiaus de's deishar deus Rus qui tribalhèvan avants dens las minas d'Asia de Bisa (lo païs que los Rus disèvan Siberia). Acostumats au tribalh au sens latin deu mot (lo suplici deu pau), pleèvan de carbon, d'urani e d'aur las husadas cargò de l'Empèri, qui partèvan cap a las fabricas qui s'èran bastidas sus Març. Mes lhèu ne sabes pas çò qui èra lo latin. Èra lo parlar d'avants lo nòste parlar, miat eth tanben per imperiaus, e escarraunhat peus nòstes aujòus... En 2022, un sabent vasut a Havaii, Ken Maupitui, trobèt quin generar oxigèn dempuish lo marciau, un minerau navèth trobat sus Març. Lo de cauhar lo marciau produsèva un gas, lo marcigèn, qui au contacte de l'oxidi de carbona tornèva dar un oxigèn drin azotat qui's podèva respirar shens nat chepic. Aquera descobèrta permetot ua espandida rapida de la populacion de Deimòs, adara que's reciclèva l'aire, e estalvièt lo mandar periodic de husadas cargadas de resèrvas d'aire (qui costèvan car si arribèvan, e enqüèra mei si n'arribèvan pas, o tard : en 2016 e en 2019, mei de quate mila carboèrs moriscon peu retard de las husadas d'aire). Dens las husadas, los dolhs d'aire deishèn la plaça a tèrra, granas e a mei d'òmis... En 2025 (at sèi que t'embèstii damb aqueras annadas, qu'ací n'avèm pas las medishas unitats de temps), lo purmèr monde colonisader estot descobèrt per la husada Osaka III. Situada a 4 dias de viatges de Lua, dens lo sistèma estelari mei vesin deu de Tèrra-Mair, vasot viste lo lòc de vita de l'aristocracia imperiau, qui avèva páur aus crums de mort, cargats de malautias o de radioactivitat, qui passèvan pertot sus Tèrra dempuish las batalhas nucleàrias. E l'aristocracia imperiau qui èra sustot japonesa èra contenta tanben de's deishar los Han (ei atau que's dísen los Chinés), sus Tèrra, on comencèvan de's colonisar çò qui aperèvan lo païs beròi, Meiguo (nosaus ac disèvam America). Après, descobrèn autes mondes. Sus cada planeta se passèva la medisha causa, un estudi sancèr de la planeta, cap e tot, au biaish japonés : analisi de l'aire, de l'aiga, de la tèrra ; estudi geologic e geomorfologic ; estudi de la vegetacion ; estudi deus sauts deus dieus maishants de la religion shintò. Com au Japon, calèva planas end'arcuélher los òmis e deishar los estorcs a las divinitats mauhasentas. Puish mandèvan un pauc mei d'un an òmis ende véser si la vita èra possibla. Si microorganismes, parasites e auvaris deishèvan en vita lo centenat de deportats (pas jamei volontaris), la vita qu'èra possibla peus òmis de l'Empèri e los deportats tornèvan sajà's ua aute planeta. Los deportats èran ja causits entermiei los pòbles qui pausèvan problèmas a l'Empèri. Atau lo purmèr monde que los Japonés aperèn Dai Nippon (e los Han, Da Riben), estot poblat deus riales Coreans qui avèvan suberviscut a la guèrra de 2000. (Atacats e mancats peus Coreans qui's sentèvan miaçats per l'aligança enter Beijing e Toquiò, los Japonés avèvan demandada l'ajuda aus Americans, qui l'avèvan arrehusada. Lavètz avèvan crompadas husadas nucleàrias a China, e avèvan eslambrecada la Corèa sancèra. Los Coreans subervivents èran los qui tribalhèvan au Japon, e quauques uns qui vivèvan en Euròpa.) Arron d'un an, los Coreans qu'avèvan suberviscut sus Dai Nippon eston mandats tau peugue, end'ua auta planeta lhèu tanben colonisadera. E arribèn los purmèrs Japonés, ende comandar aus obrèrs indonesians lo bastir d'aquera navèra planeta imperiau... Mes aquò lhèu ac te l'an ja contat. Jo, soi vasut luenh deu païs pirenènc, dens l'arribèra de Garona, un arriu qui com los autes e vasèva dens los Pirenèus mes qui s'anèva morir au luenh, entremiei las tèrras qu'i mestrejèvan los Oficèrs de l'Empèri, dinc aus peugues morts, damb mei de petròli que d'aiga. E't voi amuishar ua causa qu'ei riala ací, qu'arrés non sap quin ac hèser. Ei ua huelha de papèr qu'èi tostemps guardada damb jo, un soviéner si vòus. Mès soi pèc, que ne sabes pas legir qu'ei ua causa qui s'ei perguda ací que'ns hè pas hrèita. Espia, aquò, en haut, qu'ei escriut en japonés. Se legís atau : Akitani-ken. Vòu díser prefectura d'Aquitània. Après ei en francés. Quiòc. Vasoi dens un païs que s'i parlèva drin com te parli, mes n'ens avèvam pas enqüèra podut deishar deu colonisar vengut de Bisa. T'ac arreviri qu'arrés ací non sap ni non aprenerà lo francés : "Comuna de Buset. Libertat, Egalitat, Hrairetat. Extrèit deu ròtle d'Estat civiu. Acte no.45/17 de neishença. Lo 4 de març de 2040 lo sénher Loís Pujòu nse declarèt la vasuda d'un enfant mascle, Francés, hilh d'eth e de la sia molher, Clamença, vasuda Pizzutti, dens la bòrda d'Auvinhon." Veses quin se passèva, sus Tèrra-Mair. Ací comptam cada an los qui èm enqüèra... Dises que peu moment t'ac èi pas comptat tot. Balha'm un chic ende béver, qu'ei set. N'avèm pas qu'ua òra avants d'anar dromir las quinze òras deu dia vertadèr. Me vaga de't contar çò qui t'èi de contar. Aqueth mes d'agost de 2078 èri partit de Gèdra ende tribalhar a l'organisacion de la resisténcia. Esconèvam pertot armas, atrunas ende hèser la guèrra petita, municions, avitatges, neuriduras estaderas, sacas ende dromir, aiga, mapas, lunetas de nueit, ràdias. Ens'ajudèvan hèra los Bascos, qui èran mei valeders, autes còps, dens la soa luta ende la libertat. Tròp de joens totun qui's trobèvan dens los aròus de resisténcia n'èran pas seriós. Lo tribalh esconut èra end'eths un mejan de huéger de casa, de béver mei que de rason, e d'apréner cantas... N'èra pas un mejan deus bons ende demorar esconuts, de hèser petar la cantèra. En mei d'aquò, com n'èri pas deu païs, hèra de joens me hasèvan lo mus o m'espièvan d'arrèr-uelh. Damb lo men conéisher deu japonés e damb la mia experiéncia de resistent, èri totun plan vist peus caps de l'Armada esconuda. (Solida que n'as pas entenut a parlar, deu FLÒC qui hesot, en 2060-2065, petar bombas enter Tolosa e Barcelona, e multiplicar per dus lo nombre de soldats de l'Empèri. En badas, qu'èram sonque un vintenat d'estudiants qui joguèvam a l'art de la Guèrra.) Tornèvi doncas a casa, ende Gèdra, on m'esperèva la Maria damb los hilhs. La Maria, l'avèvi trobada a Foish, en 2070, quan avèvi passada la termièra deu païs pirenenc, acaçat per la polícia militària de l'Empèri, que rehusàvi justaments de hèser lo men servici... A Foish s'i parlèva ua lenga drin estranha, damb "f" pertot, que disèvan occitan. Totun jo ac comprenèvi tot qu'avèvi estudiadas las lengas vivas a Tolosa e las lengas mortas a Montpelhièr. Maria m'avèva trobat adromit dens la cava deu restaurant on tribalhèva l'estiu ende podé's pagar los estudis. Ne't contaré pas la nòstas amors que saps quin son quan èm joens... La Maria trobèt amics ende'm hargar ua navèra identitat. Vasoi Francés Pojada. Seguiscoi los cors ende vàser mèste caminaire de lenga a l'Universitat de Sent Guironç. Me dèt tribalh end'està'm de parlar com dens lo men païs. Adara que soi vielh ne soi pas tant exactiu damb jo medish... Dèvi cors peus adults qui ne coneishèvan pas tròp la lenga, pr'amor que sos pairs parlèvan tostemps francés enter eths. Maria tribalhèt dus ans a Bossòst, com professora de geografia, puish ense trobèm amassa a Luishon on decidèm de nse maridar. Un mes avants la nòça, mercés a un amic deu pair de Maria, En Echecòpar, podoi repréner lo men nom de sharnègo. En 2073 vasot Jan, en 2074, Pèir e, en 2077, arron deu nòste eishamiar ende Gèdra, lo petit Francés. Aqueth dia d'agost hasèva calor dens la vath. Lo gave devèva estar tot petit, au hons deu garimbet, enter Sia e Gèdra. Ausiscoi tot d'un còp un brut d'in.hèrn. Èran elicoptèrs deus imperiaus qui volèvan sus la vath. Agoi páur ua estona que sian en recèrc de jo, puish me digoi que, ueit ans aprèps, pareishèva de mau créser. Arribat a Gèdra, trobèi sus la pòrta un mot de Maria, qui èra sortida ende hèser crompas a Gavarnia. Puish tornèt lo rasto deus elicoptèrs. I avèva tanben brut de camions militaris qui arribèvan de Lutz. Pujèi d'aviada au solèr, ende cuélher mos ahars de guerrilhèr, e arrusplèi cap tau punt d'acamp de resistents mei pròishe. Aquí èran ja sheis, lo Jan de Labòrda, lo Pèir de Saforcada e quate qui ne coneishèvi pas, qui devèvan venir de l'aute part de la montanha, d'ua aute vath o lhèu d'Aragon. Lo Jan me presentèt aus autes. Puish ense preparèm e demorèm. Ua nueit, un dia... La dusau nueit, hasèva tròp calor ende dromir. Ua calor d'agost quan la ploja ne cad pas ende'vs tornar drin de frescor. Me lhevèi qu'avèvi hami de pishar. Entenoi, darrèr la bronida de las aigas de l'arriu, un garramat. Mond qui pujèvan cap tau nòste escoturon (acatader, desecunsà'm, cresi que ne disètz pas escoturon, ací). Tornèi viste ende deishidar los autes. Ens'avèvan degut trobar damb la deteccion de calor dempuish los vaishèths radars. Dens la nueit, nòstes còrs devèvan hèser plaps de calor dens lo "hred" tot relatiu d'aquera nueit, sus las mapas termicas. E venèvan tau desplapatge... Los demorèm dens lo bòsc, esconuts dens la garrotèra. Quan tirèm, eston susprés e quate soldats de l'Empèri casèn. Entenèm a cridar e a parlar japonés. Puish ua ploja de hèr ense casè capsús. Au cap de cinc minutas, lo Jan qui comandèva ns ordonèt la rendicion. Me demandèt d'ac cridar en japonés aus soldats de l'Empèri. Èram tres enqüèra vius. Lo Pèir èra sonque un còrs shens cap. Eth, au mensh, acabè la soa prauba vita sus Tèrra-Mair. Ense hiquèn shens ens amenosar dens un camion gàbia ende presoèrs. Passèm l'endedia engabiats, capvath la calor d'agost. Morèvam de set, mes n'ac sabèvam pas, qu'aquera calor èra deu paradís en comparèr damb la qui avèm ací cada dia vertadèr. Puish ens'encasterèn dens un ancian castèth, lo deu Portalet, on avèvan regropat los presoèrs. Cada dia autes presoèrs arribèvan. Demorèm duas setmanas dens aquera preson, shens nat aute minjar qu'ua garbura damb arrís e esporgalhas de peish e shens nada navèra de las nòstas familhas. Los Japonés avèvan deishada la guarda a soldats filipins, mensh pietadós, mei maishants. Cada contestacion se fenèva damb ua bala dens lo copet (au biaish deus Han), davants l'amassada deu maitin. N'i agot pas frem de contestas. Lo minjar doncas èra maishant. Ací ne podem pas hèser arrís que n'am pas miada semiada damb nosaus. Totun, au cap de las duas setmanas, ense heson pujar dens dus camions gàbias, e partiscom dinc a la plana, aprèps Lutz, suu camin gran de Tarba. Arribèm dens un aerodròm qu'i demorèvan ja hèra de presoèrs e hèra de navetas. Ense heson pujar dens las navetas, e a huta cap a Deimòs. N'èri pas pròishe d'ua shèca e ne podoi pas espiar un darrèr còp lo disc blau caperat de crums blancs de la Planeta Mair. Lo Jan de Labòrda me contè aprèps, quan esperèvam a Deimòs lo partir cap a Heisei, quin vasot petita la planeta, au medish temps que's sentèva eishabanir per l'accelerada de la naveta. Puish qui vesot passar Lua, puish apercebot l'ombra de Març, la lua granda, Fobòs, e puish quin s'afalhoquè avants lo pausar sus Deimòs. Jo, deu temps d'aqueth viatge brac, de la velocitat deu pericle, pensèvi a la hemna e aus tres hilhs. Me demandèvi si los anèvi tornar a véser un dia. E'm brembèvi deus dias de Gèdra, de las passejadas, l'estiu, dens la vath, o a Gavarnia... Deus arrais deu só quan devara darrèr las montanhas, quand contunha lo camin cap a la mar grana. Ací que i a dus sós. Ne's pòt pas pensar a duas mitats, ua de lutz e ua d'escur... Ne's pòt pas pensar a causas com los Dieus, o Dieu e Cohet, l'un mèste de la lutz e deu dia, deu ben e de l'òmi, l'aute mèste de la negror e de la nueit, deu mau, de la mort. Ací n'i a pas logica binària com la qui'ns hasèva prémer sus botons de maquinas aperadas ordiaders o, en japonés, kompyuta. Avem lo dia vertadèr e lo dia petit e la nueit. Jamei, jamei lo vrai e lo faus. N'ac poish pas explicar, aquò, a joens com tu qui n'an pas jamei vista a Tèrra-Mair... Va plan, contunhi la mia istòria. IIIN'ac sabèvam pas enqüèra, mès ac aprengom viste. Dempuish 2076, las ressorças mineraus de Deimòs s'èran estaridas. Pas mei de carbon, nat aur endeus motors intergalactics. I agot problèmas sociaus sus Març, que lo tribalh manquèva e que los dias de vagar lo mond n'èran pas mei pagats. En 2077 lo govèrn imperiau barrèt las minas de Deimòs e comencèt l'espleitada deus asteroïds enter Març e Jupitèr. Dens aqueths lo tribalh èra mei riscat e las possibilitas de's pausar arredusidas au tornar de navetas qui portèvan oxigèn e minjar e qui cambièvan los òmes d'un asteroïd a un aute, damb ua setmana de pausa. E Març, sauv las minas de marciau e las fabricas de las industrias de transformacion deu minerau, vasot viste aqueth lòc de pausa peus carboèrs e autes minaires deus asteroïds. Vasot tanben ua traca de bordèu, damb tots los Filipins que i avèva, e qui s'èran guardada aquera tradicion dempuish los temps lonhdans de la colonisacion espanhòu, de las basas militàrias americanas, puish deus tornets toristics alemans e escandinaus. Tanben los soldats de l'Empèri, sustot los Han, pratiquèvan aqueths establiments de gai. Lo Takimori Fukuara qui comandèva la planeta Deimòs trobè totun ua aute vocacion navèra, damb l'ajuda deu Bucolic qui comencèva la soa òbra : Deimòs vasot lo punt de partir ende la deportacion deus pòbles que l'Empèri ne volèva pas mei sus Tèrra-Mair. Deimòs reciclava las residéncias deus minaires e lors apartaments, si ac poish díser atau, vason leus deus presoèrs en espera. Ende'us guardar sufisèva de guardar l'astropòrt, e ende'us empaishar de húger, i avèva l'arma alimentària, e la... respiratòria. Per rasons de seguretat (ac disèvan atau), las vilas carboèras portèvan sonque lo lor numerò en japonés : Ichi, Ni, San, Yon, Go, Roku. E l'arribada d'aire dempuish las centraus damb marciau èra separada per cada vila. Tanben los pòbles deportats èran desseparats. N'estom pas hicats a barreja damb los autes. Nosaus Pirenencs (disi nosaus que dempuish que l'Empèri ac decidèt, èm tots lo medish pòble, a maugrat jo sia vasut dens l'arribèra) estom repartits enter San e Roku, qu'èram tròp nombrós ende càber dens ua sola vila. 250 000 qu'èram, arribats a Deimòs, haut o baish en tot comptar quauques neishenças e quauques morts. A Roku Machi (Vila Shèis) avoi lo gai d'arretrobar la Maria e los hilhs, qui tanpauc non pensèvan me revéser viu. Pr'amor que luenh de Tèrra ne hasèva pas mei hrèita de guardar a part los godaric (com ens aperèvam, e com ens aperèn viste, aus resistents), ense tornèn a las nòstas familhas. Dens las duas vilas los ancians caps deu govèrn pirenenc tornèn organisar lo pòble, dens ua societat especiau, com ac pòds imaginar. A San Machi ne sei pas tròp quin se passèva, sauv que lo comissari de Justícia, lo Dàvid Miquèu, lo mei haut deu govèrn dens aquera meitat deu nòste pòble, hasèva au maire. Èri a Roku Machi e damb los autes godaric me trobèi dens l'amassada de la ciutat. Lo maire èra naturalaments lo president pirenenc, En Jòrdi Sans, un òmi d'ua quarantena d'annadas, ancian regent tanben. Demorèm a Deimòs quasi ua annada sancèra. I avèva problèmas d'organisacion, ce'ns semblava, dens lo procès de deportar. Aprengom adarron qu'èran lutas d'influéncias, peu conta-ròtle deu Bucolic, enter Japonés e Han.
La vita n'èra pas aisida sus Deimòs ende nosaus,
terricòus acostumats a las montanhas, a l'aire liure, a l'aiga
pura... e au pesuguer de 1 g. Tot ense semblava - e ac èra,
artificiau. Com ense vaguèva, comencèm d'organisar,
end'ocupar lo mond e "guardar lo morau," velhadas. S'i
cantava hèra, qu'avèvam arremarcat qu'aquò
n'agradava pas aus guardas, e s'i cantava cantas de tots los
parçans deu païs pirenenc. Me brembi enqüèra
d'aqueras cançons, que los grands aprenèvan aus petits,
que las mairs cantèvan aprèps aus mainats ende'us
hèser dromir. Ací se canta hèra, mes aquera soi
solide que ne la coneishes pas. Escota :
Cantèvam, doncas, sus Deimòs. Ens avèvam organisadas tanben escòlas taus mainats, ende lor apréner a legir, a escríver, a comptar, e drin d'istòria deu païs nòste, e drin de sciéncias. Gavidèvam tanben servicis de santat quasi shens nat mejan. La Maria qui parlava un japonés deus bons vasot l'enterparlaira privilegiada damb los Oficèrs de l'Empèri. Quan volèvan hèser ua inspeccion, demandar l'estat de la situacion aus responsables de la vila, hasèva la Maria las arreviradas qui calèva. Damb los Imperiaus ne's passèva pas mau. Au contre de San Machi, que quaques joens godaric organisèn ua susmauta. Los Imperiaus copèn l'aire dotze òras. Moriscot mei de la meitat deu mond. Arron d'aquò n'èram pas pus que 160 000, e damb lo partir de Deimòs deus Tibetans qui poblèvan la ciutat d'Ichi Machi (Vila Ua), la mei gran, estom arregropats dens aquera ciutat qui pudèva lo iac e lo tè tibetan (hèit damb gèrba e damb gerdias). Au mensh los Tibetans, caçats per la colonisacion deus Han a la fin deu sègle passat, e exilhats en Índia, s'avèvan guardats los escabòts de bèstias de carn e de lèit... Atau amassats, aprengom las hèitas de San. Mes au cap de cinc dias, que lo govèrn nòste èra enqüèra a pleitejar ende's reorganisar, arribèt la navèra de la nòsta partença cap a Heisei. IVDuas husadas, lhèu las mei granas de la Marina espaciau de l'Empèri, l'Asa Maru (l'estèla deu maitin) e lo Ban Maru (l'estèla deu ser). Los Oficèrs de l'Empèri heson lo partatge deu mond nòste enter las duas husadas. Ende càber 80 000 personas dens ua husada calèva hèser servir ancianas naus de carga. D'aqueras naus qui hasèvan servir tau transportar de l'oxigèn, avants la descobèrta de las proprietats marcigènas deu marciau. Avèvan tanben podut servir a deportacions de grops grans de mond, mes solide pas dempuish Tèrra, que la gravitat èra tròp hòrta sus la nòsta planeta-mair. L'argansar deus compartiments deus deportats èra somari : dromiders grans, damb lièits d'ua matèria plastica dura mei leugèra, damb ua saca de dromir sus cada lièit, e ua cinta ende ns empaishar de ns esglaishar sus las parets de las cabinas, pendent los sauts o las pèrdas de pesuguèr. Calot quate dias ende hèser embarcar tot lo mond, puish sentiscom l'acceleracion qui'ns aluenhèva de Deimòs, de Març, cap tau punt de Chatterjee, que lo Jan d'Arrós me digot que devèva estar pròishe Sadurna. Puish la husada se hiquè a tremolar, a accelerar enqüèra mei. Tots estom pegats au pont o suus lièits, e hèra s'afalhoquèn. Au cap d'un temps que ne sèi pas la husada ralentigot ende tornar ende ua velocitat "normau," e lo mond se deishidèn. Arrés n'èra pas acostumat aus viatges dens l'espaci, com l'equipatge de l'Asa Maru, e hesom lo compte deus nhafrats e deus morts. Mei de 2000 herits e quasi 900 morts dens lo purmèr saut de Chatterjee, hasèva frem.L'Oficèr de l'Empèri cargat deus deportats ense demandèt qui, endemiei nosaus, parlèva japonés. Jo e Maria, e tanben lo Jan d'Arrós e autes cinc òmis e hemnas ense presentèm a la guarda. Ens expliquèt qu'èram responsables enter nosaus e qu'eth ne podèva hèser aute causa que nse dar aire, minjar e que nse desalordir deus còrs deus morts. Puish horniscot qu'avèvam enqüèra catorze mes de viatge, pr'amor que Heisei èra la planeta colonisadera mei luenhenca. Tornèm dar aqueras informacions au govèrn pirenenc. Lo Jòrdi Sans èra mort dens lo purmèr saut de Chatterjee e los comissaris èran a pleitejar ende's causir un aute capdau. Atau vasot cap deu govèrn lo Jaume Armengòl, un òmi gessut de Cerdanha. En tot escotar las nòstas informacions, los comissaris decidiscon d'organisar a vira-corseja lo mond en arolets petits, aperats centurias, de ueitanta a cent personas, segon lor vilatge si èra haseder. Cada centuria arrecebot la responsabilitat de gavidar lo partiment deu minjar, l'igièna e la santat, e de's causir un deputat a l'amassada, qui comptèva 790 personas. Agom a penas lo temps d'arregropar lo mond dens las centurias qu'agom, enqüèra un viatge suu rapt deu temps, lo dusau saut de Chatterjee. Durèt mei longtemps e hasot enqüèra mei de morts e de herits. L'efectiu de l'amassada cadot a 537 personas. Calot tornar organisar las centurias. Los parlajaponés èram arredusits a 5. E entremiei los cinc, la Maria e un aute òmi èran alebats. Quan ense presentèm a la guarda, l'Oficèr en carga estot estonat de ne véser pas Maria, qui parlèva lo japonés mei bon. Mandèt quate òmis de la guarda (Filipins, ce'm pensi) ende la cuélher. Ense digot enqüèra çò qui èra lo son prètz-hèit, e horniscot que n'avèva pas lo dret de nse díser los moments deus sauts. N'avèvan pas pro de minjar ende tots los qui èram enqüèra, e end'arribar vius sus Heisei, calèva enqüèra frem de morts dens los sauts a venir. Ahrontèt enqüèra que damb las condicions de vita sus Heisei, los mei flacs n'avèvan pas nat esper de subervida. Arremandèt la nòsta delegacion sauv Maria... |